Metoda SMART
Metoda SMART to powszechnie stosowana technika formułowania celów, która pozwala na tworzenie planów w sposób uporządkowany, precyzyjny i przemyślany. Jej popularność wynika z faktu, że wprowadza konkretne kryteria, które pomagają nie tylko wyznaczyć cel, ale także monitorować postępy i końcowy sukces. W odróżnieniu od luźnych pomysłów i ogólnych aspiracji, cele wyznaczane metodą SMART są mierzalne, osiągalne i dostosowane do rzeczywistych warunków, co zwiększa prawdopodobieństwo ich realizacji.
Czym jest Metoda SMART?
Co oznacza akronim SMART?
Metoda SMART składa się z pięciu zasad, z których każda przypisuje celowi odpowiednie cechy. Akronim SMART to skrót od pięciu angielskich słów:
- Specific (konkretny)
- Measurable (mierzalny)
- Achievable (osiągalny)
- Relevant (istotny)
- Time-bound (określony w czasie)
Dzięki zastosowaniu tych kryteriów można skuteczniej zarządzać zarówno celami indywidualnymi, jak i zespołowymi, co czyni metodę SMART użytecznym narzędziem zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.
Specific (Konkretny)
Pierwszy element metody SMART zakłada, że cel powinien być jasno i precyzyjnie określony. Ogólne stwierdzenia, takie jak „chcę poprawić kondycję” lub „chcę zwiększyć sprzedaż”, są zbyt mało konkretne, by mogły skutecznie prowadzić do działań. Dobry, konkretny cel określa dokładnie, co chcemy osiągnąć, dlaczego jest to ważne, oraz, jeśli to możliwe, kto będzie zaangażowany w jego realizację.
Przykład konkretnego celu: „Zwiększę sprzedaż o 10% w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, by poprawić wyniki finansowe firmy.” Tak sformułowany cel zawiera jasne informacje i jednoznacznie wyznacza kierunek działań.
Measurable (Mierzalny)
Mierzalność celu pozwala określić, czy postępy w realizacji celu są wystarczające, oraz czy cel został osiągnięty. Wyznaczając cel mierzalny, wprowadzamy liczby, które pozwalają śledzić wyniki i oceniać, czy przyjęte działania prowadzą do oczekiwanego rezultatu. Bez mierzalnych kryteriów trudno określić, czy rzeczywiście zbliżamy się do osiągnięcia założonego efektu.
Przykład mierzalnego celu: „Zmniejszę liczbę godzin spędzanych na mediach społecznościowych do jednej godziny dziennie, aby poświęcić więcej czasu na naukę”. W tym przykładzie mierzalność pozwala jednoznacznie ocenić, czy dana osoba trzyma się swojego planu.
Achievable (Osiągalny)
Cel powinien być osiągalny, czyli dostosowany do możliwości osoby lub zespołu, który go realizuje. Stawianie zbyt ambitnych lub nierealistycznych wymagań może prowadzić do frustracji i rezygnacji, natomiast cele zbyt łatwe mogą nie motywować dostatecznie do działania. Wybierając cel osiągalny, warto wziąć pod uwagę zasoby, takie jak czas, budżet, umiejętności i dostępne wsparcie.
Przykład osiągalnego celu: „Nauczę się podstaw języka hiszpańskiego, uczestnicząc w kursie online przez trzy miesiące, poświęcając godzinę dziennie”. Tak sformułowany cel jest dostosowany do rzeczywistych możliwości uczącej się osoby.
Relevant (Istotny)
Cel powinien być istotny, czyli zgodny z priorytetami, wartościami i długoterminowymi planami osoby lub organizacji. Często zdarza się, że ludzie podejmują się działań, które nie są zgodne z ich głównymi priorytetami, co prowadzi do strat czasowych i zasobowych. Przez określenie istotności możemy upewnić się, że dany cel jest znaczący w kontekście szerszej perspektywy.
Przykład istotnego celu: „Zdobędę dodatkowe kwalifikacje w zakresie analizy danych, by zwiększyć swoje szanse na awans”. Taki cel jest powiązany z osobistymi aspiracjami zawodowymi.
Time-bound (Określony w czasie)
Ostatni element metody SMART podkreśla konieczność wyznaczenia ram czasowych dla każdego celu. Cel określony w czasie pozwala lepiej zaplanować działania i monitorować postępy. Konkretny termin realizacji działa mobilizująco i nadaje celowi poczucie pilności, co zwiększa szanse na osiągnięcie zamierzonego efektu.
Przykład celu określonego w czasie: „Przeczytam jedną książkę na temat zarządzania projektami do końca bieżącego miesiąca”. Taki cel zawiera jasno określony termin, który wyznacza czas na jego realizację.
