Greenwashing
Greenwashing, znany również jako "ekościema" lub "zielone mydlenie oczu", to praktyka marketingowa, w której przedsiębiorstwa przedstawiają swoje produkty, usługi lub działania jako bardziej ekologiczne, niż są w rzeczywistości, w celu wprowadzenia konsumentów w błąd co do ich rzeczywistego wpływu na środowisko.
Czym jest greenwashing?
Termin "greenwashing" powstał z połączenia słów "green" (zielony) i "whitewashing" (wybielanie) i został po raz pierwszy użyty w 1986 roku przez amerykańskiego ekologa Jaya Westervelda. Opisał on praktykę hoteli, które zachęcały gości do rzadszej wymiany ręczników pod pretekstem troski o środowisko, podczas gdy głównym celem było obniżenie kosztów operacyjnych.
Greenwashing obejmuje różne praktyki marketingowe, takie jak:
Ukrywanie prawdziwego wpływu. Podkreślanie jednego ekologicznego aspektu produktu, podczas gdy inne, bardziej szkodliwe dla środowiska cechy są pomijane.
Brak dowodów. Składanie deklaracji ekologicznych bez potwierdzenia ich wiarygodnymi certyfikatami lub dowodami.
Niejasne sformułowania. Używanie ogólnych terminów, takich jak "naturalny" czy "przyjazny dla środowiska", bez precyzyjnego wyjaśnienia ich znaczenia.
Nieistotne informacje. Informowanie o cechach produktu, które są zgodne z prawem lub standardami, ale nie mają realnego wpływu na środowisko.
Fałszywe twierdzenia. Podawanie nieprawdziwych informacji o ekologicznych korzyściach produktu lub działalności firmy.
Przykładem greenwashingu może być firma odzieżowa promująca kolekcję ubrań jako "ekologiczną", podczas gdy w rzeczywistości proces produkcji tych ubrań generuje znaczne zanieczyszczenia środowiska.
Dodatkowe informacje i kontekst
W odpowiedzi na rosnące zjawisko greenwashingu, Unia Europejska wprowadza regulacje mające na celu ochronę konsumentów przed wprowadzającymi w błąd praktykami ekologicznymi. Dyrektywa 2024/825 rozszerza listę nieuczciwych praktyk handlowych o ogólne oświadczenia środowiskowe, które nie są poparte wiarygodnymi dowodami. Państwa członkowskie są zobowiązane do implementacji tych przepisów do 27 marca 2026 roku.
Aby unikać padania ofiarą greenwashingu, konsumenci powinni dokładnie analizować deklaracje ekologiczne firm, poszukiwać wiarygodnych certyfikatów oraz być świadomymi technik marketingowych stosowanych do manipulowania percepcją ekologiczną produktów i usług.
Przykłady greenwashingu
Branża spożywcza: Firma reklamująca swoje produkty jako "naturalne" lub "organiczne", podczas gdy w rzeczywistości zawierają one sztuczne dodatki lub są produkowane w sposób szkodliwy dla środowiska.
Branża kosmetyczna: Producent kosmetyków promujący swoje produkty jako "przyjazne dla środowiska", mimo że opakowania nie nadają się do recyklingu, a składniki są testowane na zwierzętach.
Branża motoryzacyjna: Producent samochodów reklamujący pojazdy jako "ekologiczne" ze względu na niskie zużycie paliwa, podczas gdy proces produkcji generuje wysokie emisje CO₂.
