GUI

Graficzny interfejs użytkownika (GUI), z angielskiego Graphical User Interface, to metoda komunikacji między użytkownikiem a urządzeniem elektronicznym, w której interakcja odbywa się za pomocą elementów graficznych. W przeciwieństwie do interfejsu wiersza poleceń (CLI), gdzie użytkownik musi wpisywać komendy tekstowe, GUI pozwala na wykonywanie operacji poprzez manipulację ikonami, oknami i menu za pomocą urządzeń wskazujących, takich jak mysz czy ekran dotykowy.

Historia GUI

Koncepcja graficznego interfejsu użytkownika została opracowana w latach 70. XX wieku przez firmę Xerox w jej laboratorium badawczym Xerox PARC. Pierwsze komercyjne zastosowanie GUI miało miejsce w komputerze Xerox Alto, jednak to Apple Macintosh, wprowadzony na rynek w 1984 roku, spopularyzował tę technologię na szeroką skalę. Wkrótce potem Microsoft wprowadził swoje rozwiązanie w postaci systemu Windows, co przyczyniło się do dalszej popularyzacji GUI.

Elementy składowe GUI

• Ikony. Graficzne reprezentacje plików, folderów, aplikacji czy funkcji systemowych, które użytkownik może wybierać i uruchamiać.


• Okna. Prostokątne obszary na ekranie, w których wyświetlane są aplikacje, dokumenty lub komunikaty systemowe. Umożliwiają jednoczesne korzystanie z wielu programów i łatwe przełączanie się między nimi.


• Menu. Listy opcji lub poleceń dostępnych dla użytkownika, często zorganizowane hierarchicznie, umożliwiające szybki dostęp do funkcji programu lub systemu.


• Przyciski. Elementy interaktywne, które po kliknięciu wykonują określoną akcję, taką jak zapisanie dokumentu czy zamknięcie okna.

Zalety GUI

• Intuicyjność. Dzięki wykorzystaniu elementów graficznych i metafor zaczerpniętych z rzeczywistości (np. ikona kosza na śmieci do usuwania plików), GUI jest łatwy do opanowania nawet dla początkujących użytkowników.


• Wielozadaniowość. Możliwość jednoczesnego otwierania i obsługiwania wielu okien pozwala na efektywną pracę z kilkoma aplikacjami naraz.


• Spójność. Standaryzacja elementów interfejsu sprawia, że różne programy działają w podobny sposób, co ułatwia naukę i codzienne użytkowanie.

Wady GUI

• Wymagania sprzętowe. Bogata grafika i efekty wizualne mogą obciążać zasoby systemowe, co wymaga posiadania odpowiednio wydajnego sprzętu.


• Mniejsza precyzja. W porównaniu do interfejsów tekstowych, GUI może oferować mniejszą precyzję i szybkość dla zaawansowanych użytkowników, którzy preferują korzystanie z klawiatury i poleceń tekstowych.

Przykłady zastosowania GUI

• Systemy operacyjne. Większość współczesnych systemów operacyjnych, takich jak Windows, macOS czy różne dystrybucje Linuxa, korzysta z graficznych interfejsów użytkownika.


• Oprogramowanie aplikacyjne. Programy biurowe, edytory graficzne, przeglądarki internetowe i wiele innych aplikacji posiada interfejsy graficzne ułatwiające ich obsługę.


• Urządzenia mobilne. Smartfony i tablety operują na systemach z GUI, takich jak Android czy iOS, umożliwiając obsługę za pomocą dotyku.